دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی سید هدایت الله فقیه
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید هدایت الله فقیه »
     سید هدایت الله فرزند سید محمد پیشنماز، در 24 جمادى الاولى سال 1320 ه . ق. در نیریز ولادت یافت. سید هدایت الله در همان نیریز نزد پدر و سید محمود متألّهى به تحصیل پرداخت و پس از پدر، امور شرعى مردم را بر عهده گرفت. او حدود 50 سال به عنوان خاتم منبریها، وعظ و ارشاد مردم را بر عهده داشت.      سید هدایت اللّه فقیه سرانجام در ذى‏ الحجه سال 1392 ه . ق. مطابق با...

مرقعات و قطعات(اثر میرزا احمد نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
      در این قسمت به معرفىِ اجمالى مرقعات و قطعاتى که توسط میرزااحمد پدید آمده است مى‏ پردازیم و به جهت اختصار از ذکر جزئیات خوددارى مى‏ کنیم. 1ـ مرقع خط: نیم ورقى (21 × 32 سانتى‏متر)، 24 رقعه، به قلم نسخ کتابت ممتاز، به تاریخ 1115 تا 1134 ه . ق.، شامل قطعات مختلف متصل به هم که به تفاوت بین 5 تا 29 سطر کتابت دارد. این قطعات، شاملِ ادعیه، روایات، چند سطر از آثار اصمعى، دوازده...

مسمّطی از مرحوم درویش طریقی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » درویش طریقی »
                                                                                                                        سیل‌آباد از زمانی‌که شده جای به سیل‌آبادم                        راستی دامن...

کتاب فى العمل بالاسطرلاب الکروى (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 در منابع متقدم از این اثر نامى به میان نیامده است. امّا مستشرقان از جمله سیمون و سارتن به معرفى آن پرداخته‏ اند. به گفته جورج سارتن در کتاب مقدمه بر تاریخ علم، ابوالعباس نیریزى این اثر را استادانه نوشته و بهترین کتابى است که مسلمانان درباره اسطرلاب کروى تألیف کرده‏ اند. این اثر شامل چهار فصل است: الف - مقدّمه تاریخى و انتقادى ؛ ب - شرح و توضیح درباره اسطرلاب کروى و برترى آن بر اسطرلاب...

رساله فى احداث الجوّ (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
ابن ‏ندیم این اثر را نام برده و گفته است: «الّفه للمعتضد ». قفطى نیز در تاریخ الحکماء همان مطلب ابن ‏ندیم را تکرار کرده است . به تبع ابن‏ ندیم دیگران نیز گفته ‏اند که ابوالعباس نیریزى این اثر را براى معتضد نگاشت ، امّا همچنان که پیش از این اشاره شد، با توجه به آغاز این رساله به نظر مى‏ رسد که آن را جهت یکى از وزرا نوشته است:      آغاز: بسمله، رساله للنیریزى فى احداث...

کتاب فى معرفه آلات یعرف بها ابعاد الاشیاء... (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 برخى از این کتاب با عنوان البراهین و تهیئه آلات بتبین فیها ابعاد الاشیاء و کتاب الاله التى یعرف بها بعد الاشیاء یاد کرده‏ اند . سزگین این اثر را دو اثر جداگانه یعنى: البراهین و تهیئه آلات ... دانسته و گفته است که عنوان اخیر، نام دیگر کتاب فى معرفه آلات یعرف بها ... است . امّا ابن‏ ندیم به گونه ‏اى از این اثر یاد مى ‏کند  که گویى البراهین و تهیئه آلات ... عنوان یک...

شرح احوال و زندگانی عبدالحمید نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » عبدالحمید نیریزی(عبدالحمید بن معین الدین بن محمد هاشم) »
 عبدالحمید بن معین ‏الدین بن محمدهاشم نیریزى، حکیم و عارف نیریزى که در سده دهم و یازدهم هجرى قمرى مى‏ زیسته است.      برخى وى را شاگرد میرداماد ـ میرمحمدباقر ابن شمس ‏الدین محمد (متوفى 1041 ه . ق.) ـ حکیم و عارف نامدار شیعى دانسته ‏اند . به هر حال، او در سده یازدهم هجرى زیست و درهمان سده نیز وفات یافت. تنها اثرى که از او بر جاى مانده، کتابى عرفانى با عنوان البوارق النوریه فى اسرار...

شرح احوال و زندگانی حکیم محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » حکیم محمد کاظم نیریزی »
      حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است.      با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده ‏اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده  و نیز گفته‏ هاى فرصت‏ الدوله درباره نوه ‏اش محمدعلى ، دانسته مى‏شود که این خاندان در شیراز اقامت داشته ‏اند.      استاد عباس اقبال در معرفى نسخه‏اى خطى از قانون ابن‏ سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى...

حاشیه بر مقاله سیزدهم تحریر اقلیدس خواجه نصیر طوسى(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 حاشیه بر مقاله سیزدهم تحریر اقلیدس خواجه نصیر طوسى: این رساله کوچک در دو صفحه به احتمال درباره مقاله سیزدهم تحریر اقلیدس، از خواجه نصیرطوسى است. نسخه‏اى از آن به شماره 1031 در کتابخانه لیدن موجود است .    ...

رساله فی سمت القبله(اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
   ابن‏ ندیم از این اثر با عنوان «کتاب سمت القبله» یاد کرده است . از این رساله نسخه خطى به شماره 17 / 2457 در کتابخانه ملى پاریس موجود است . کارل شوى این رساله را به همراه ترجمه و شرح آن به چاپ رسانده است .     این اثر، جدولى را که طول و عرض جغرافیایى و انحراف قبله بیش از صد منطقه از سرزمین اسلامى را بیان داشته، دربر دارد. این جدول بعدها به وسیله ابن...